buy

سنگهای آذرین 20 صفحه

مشخصات فایل

عنوان: سنگهای آذرین

قالب بندی:word

تعداد صفحات:20

محتویات

سنگهای آذرین

بافتهای آذرین

سنگهای آفانیتیک (ریزبافت )‌

سنگ فانریتیک ( درشت بافت )‌

عوامل مؤثر در تعیین بافت یک سنگ آذرین

سنگهای آذرین

فعالیت آتشفشانی

موادی که طی فوران خارج می شوند.

هوازدگی و سنگهای رسوبی

هوازدگی مکانیکی

هوازدگی شیمیایی

سرعت هوازدگی

سنگهای رسوبی

انواع سنگهای رسوبی

سنگهای رسوبی تخریبی

انواع ماسه سنگ

سنگهای رسوبی شیمیایی

سنگ آهک

رسوبات تبخیری

تبدیل رسوبات به سنگهای رسوبی

سیمانی شدن

سنگهای آذرین

سنگهای آذرین از سرد شدن و تبلور ماگما حاصل می شوند . این سنگهای مذاب که از ژرفای 200 کیلومتری زمین منشأ می گیرند،‌عمدتا از عناصر سازنده ی کانیهای سیلیکاته به همراه مقداری گاز مخصوصا بخار آب که در اثر فشار همه جانبه وارده از سنگها در ماگما باقیمانده ،‌ترکیب یافته اند . چون ماگما از سنگهای اطراف سبکتر است به سوی بالا حرکت می کند و گاهی به سطح زمین رسیده و به صورت آتشفشان فوران می نماید. انفجارات مهیبی که گهگاه در هنگام فوران آتشفشانی دیده می شود بر اثر خروج گازهایی ( مواد فراری )‌است که در نتیجه کاهش فشار همه جانبه در نزدیکی سطح زمین آزاد می شوند. گاهی بر اثر گرفتگی دودکش آتشفشان و داخل شدن آبهای سطحی به آشیانه ی ماگمایی انفجارات ناگهانی و شدیدی به وقوع می پیوندد. فوران آتشفشانی ضمن پرتاب قطعات سنگی،‌غالبا جریانهای گدازه ای گسترده ای تولید می کند . گدازه (Lava) مانند ماگما می باشد ،‌با این تفاوت که قسمت اعظم گازهای خود را از دست داده است. سنگی که از انجماد گدازه حاصل می شود در زمره ی سنگهای خروجی یا آتشفشانی به شمار می آید. ماگمایی که نتاوند به سطح زمین برسد در نهایت در اعماق زمین سرد می شود. سنگهای آذرینی که بدین طریق حاصل می شود سنگهای نفوذی یا پلوتونیک نام دارد و اگر فرسایش،‌سنگهای رویی آنها را کنار نزنند،‌هیچگاه در سطح زمین مشاهده نمی شوند.

بافتهای آذرین

واژه ی بافت در سنگهای آذرین برای توصیف ظاهر کلی سنگ بر مبنای اندازه و آرایش بلورهای پیوسته به هم به کار می رود. بافت از خصوصیات بسیار مهم است چون اطلاعات زیادی از محیط تشکیل سنگ به دست می دهد.

مهمترین عامل موثر در بافت یک سنگ سرعت سرد شدن ماگماست. سرد شدن سریع سبب تشکیل بلورهای ریز می شود و سرد شدن آرام باعث به وجود آمدن بلورهای درشت می شود.

آشیانه ماگمائی واقع در اعماق پوسته – بسیار کند و آرام – یک لایه نازک گدازه در سطح زمین در عرض چندین ساعت قطعات مذابی که ازدهانه ی آتشفشانی به بیرون پرتاب می شوند – بلافاصله منجمد می شوند.

سنگهای آفانیتیک (ریزبافت )‌

1. سنگهای آذرین که در سطح زمین و یا به صورت توده های کوچکی در قسمت های فوقانی پوسته تشکیل می شوند.

2. دارای بافت بسیار ریزدانه یا دانه ریز(‌به قدری کوچکند که با چشم غیرمسلح دیده نمی شود)‌

3. از نظر رنگ – روشن،‌متوسط و تیره ،‌در این نوع گروه بندی سنگهای ریزدانه روشن سنگهائی هستند که عمدتا از سیلیکاتهای روشن فاقد آهن و منیزیم ترکیب یا فته اند.

4. وجه مشترک بسیاری از سنگهای آفانیتیک وجود حفره های حاصل از فرار گاز است.

5. سرد شدن قسمت خارجی گدازه آن چنان سریع است که حفره های حاصل از فرار گاز در آن حفظ می شود.

سنگ فانریتیک ( درشت بافت )‌

1.وقتی توده عظیمی از ماگما در اعماق زمین منجمد می شود سنگهای آذرین درشت بافتی به وجود می آید.

2. این قبیل سنگهای دانه درشت به صورت توده ای متشکل از بلورهای درهم فرو رفته تشکیل می شود که در آن اندازه ی کانیها تقریبا مساوی و آن چنان دانه درشتند که با چشم غیرمسلح می توان تشخیص داد.

3. درصورتی در سطح زمین دیده می شوند که فرسایش صورت گیرد.

تمام کانی های موجود با سرعت یکسان یادریک زمان متبلور نمی شوند. بنابراین ممکن است بعضی از آنها کاملا درشت شوند در حالی که بقیه حتی در شروع تبلور باشند.

اگر ماگما حاوی بعضی از بلورهای درشت باشد ولی محیط آن تغییر نماید مثلا بر اثر فوران به سطح زمین برسد ،‌قسمت مذاب آن با سرعت سرد می شود. در این حالت سنگ حاصل دارای بلورهای درشت در خمیره ای از بلورهای ریزتر بوده و این نوع بافت را بافت پورفیری گویند.

در بعضی فورانهای آتشفشانی مواد مذاب به هوا پرتاب شده و به سرعت سرد می شوند . سرد شدن سریع سبب تشکیل سنگهایی با بافت شیشه ای می شود. یونها فرصت کافی برای اجتماع در یک ساختمان بلوری منظم ندارند.

عوامل مؤثر در تعیین بافت یک سنگ آذرین

ترکیب ماگما بر بافت حاصله تأثیر می گذارد. به عنوان مثال ماگمائی بازالتی که بسیار سیال است وقتی به صورت گدازه ی کم ضخامتی در سطح زمین به سرعت سرد میشود،‌عموما سنگهای ریز بلوری را به وجود می آورد.

ماگمای گرانیتی با گرانروی زیاد (مقاوم در برابر جریان)‌سنگی بابافت شیشه ای به وجود می آورند.

گدازه های بازالتی وقتی به دریا می ریزند، سطح آنها به قدری سریع سرد می شود که پوسته شیشه ای نازک رابه وجود می آورند. قطعات کوچک خاکستر با ترکیب بازالتی به قدری سریع سرد می شوند که بافت شیشه ای پیدا می کنند.

بعضی از سنگهای آذرین از سرد شدن قطعات سنگی منفردی که در هنگام فوران آتشفشان به هوا پرتاب می شوند به وجود آمده اند . ذرات پرتاب شده ممکن است به صورت خاکستر بسیار دانه ریز،‌ بمبهای مذاب آتشفشانی،‌یا قطعات زاویه دار بزرگ که از دیواره های دودکش آتفشان کنده شده باشند. سنگهای آذرینی که از این گونه قطعات سنگی تشکیل شده باشند، دارای بافت آذرآواری هستند. بعضی ازانواع متداول سنگهای آذر آواری از ترکشهای شیشه ای (ریز و نازک)‌تشکیل می شوند. قطعات مزبور در هنگام پرتاب پر حرارت و داغ هستند. پس از سقوط به یکدیگر جوش خورده و سخت می شوند. سایر سنگهای آذر آواری از قطعاتی ترکیب یافته اند که قبل از پرتاب سخت، ولی پس ازمدتی به یکدیگر سیمان شده اند. چون سنگهای آذر آواری به جای بلورهای در هم از قطعات مجزائی حاصل شده اند،‌لذا غالبا بافت آنها بیشتر شبیه سنگهای رسوبی است تا سنگهای آذرین .

فرآیندی که در آن تفکیک کانیها بر اثر تفریق تبلور و جدایش باشد،‌تبلور بخشی نامیده می شود. در هر مرحله ازفرآیند بلور،‌قسمت مذاب ممکن است از قسمت جامد جدا شود. در نتیجه ،‌تبلور بخشی سبب تشکیل سنگهایآذرینی با ترکیب مختلف شود.

*ترکیب کانی شناسی سنگ آذرین براساس ترکیب شیمیائی ماگما و محیط تبلور است.

سنگهای آذرین

1.سنگهای بازالتی (50 درصد سیلیس دارند):سنگهائی با ترکیب کانی شناسی– فلوسپات کلسیم دار پیروکسین و اولیوین – سرشار از آهن ، منیزیم و کلسیم بوده و سیلسیم کمی دارند. به علت وجود آهن در آنها این سنگها تیره تر و سنگین تر از سایر سنگهای آذرین معمولی پوسته ی زمین هستند.

2. سنگهای گرانیتی ( 70 درصد سیلیس دارند) دارای کانی فلوسپات پتاسیم دار و کوارتزند.

3. سنگهای آذرین (‌60 درصد سیلیس دارند )‌ سنگهائی دارای کانیهای حد واسط بین گرانیت و بازالت هستند.

در هر کدام از سنگهای فوق ممکن است کانیهای دیگر نیز به مقدار کم وجود داشته باشند. برای مثال ،‌گرانیت عمدتا از کوارتز و فلوسپات پتاسیم دار ساخته می شود،‌اما ممکن است دارای مقداری مسکویت،‌بیوتیت ، هورنبلند،‌و فلوسپات سدیم دار باشد.

فعالیت آتشفشانی

فعالیت آتشفشانی اغلب ساختمان مخروطی شکل وزیبایی به وجود می آورد که گهگاه فورانهای شدیدی درآن رخ می دهد. با آنکه بعضی از آنها فورانهای شدیدی دارند اما بسیاری از آنها آرام هستند.

مهمترین عواملی که نوع فورانها را تعیین می کند؛‌ترکیب ماگما ،‌دما و مقدار گازهای محلول در آنهاست . دو عامل دما و ترکیب تأثیر زیادی روی ترک و گرانروی ماگما دارند. هر قدر که گرانروی ماده بیشتر باشد مقاومت آن در مقابل حرکت زیادتر است. تحرک گدازه نیز بستگی به تغییرات دما دارد. بنابراین با سرد شدن جریان گدازه و شروع انجماد تحرک آن کمتر می شود و در نهایت متوقف می گردد.

یکی از تفاوتهای عمده ی بین سنگهای آذرین گوناگون و ماگمای حاصل ازآنها مقدار سیلیس Sio2 است. ماگماهایی که سنگ بازالتی را به وجود می آورند دارای حدود 50 درصد سیلیس در حالی که سنگهای گرانیتی بیش 70 درصد سیلیس دارند ( ترکیب گرانیتی – گرانیت و معادل خروجی آن ریولیت) . سنگهایی با ترکیب حدواسط مثل آندزیتها و دیوریتها در حدود 60 درصد سیلیس دارند. چون مولکولهای سیلیس مثل حلقه های زنجیر به یکدیگر متصل می شوند و از جریان ماگما جلوگیری می نمایند،‌لذا گرانروی ماگما ارتباط مستقیمی با مقدار سیلیس و دمای آن دارد. هر قدر مقدار سیلیس ماگما کمتر باشد،‌آن ماگما روانتر است.

تصور می شود که حتی قبل از شروع تبلور،‌اتصال مولکولهای سیلیس به صورت زنجیره های طویل حرکت ماگما را کند می کند.در نتیجه گدازه های بازالتی به دلیل پائین بودن میزان سیلیس خود به آسانی جریان می یابند. در حالی که ماگماهای گرانیتی به علت گرانروی زیاد و حتی اگر دمای آنها نیز بالا باشد،‌فقط تا فاصله کوتاهی حرکت می کنند.

میزان گاز موجود در ماگما نیز در قابلیت تحرک آن مؤثر است. هر قدر گازهای محلول درماگما زیادتر باشد میزان روانی ماگما افزایش می یابد. به علاوه ،گازهای در حال فرار،‌نیروی موثری بر سنگهای مذاب دهانه ی آتشفشان وارد می کنند.

هنگامیکه ماگما به سطح زمین نزدیک می شود،‌مثل مخروط آتشفشان ،‌فشار همه جانبه در قسمت فوقانی توده ی ماگمایی سریعا کاهش می یابد. کاهش فشار همه جانبه سبب می شود تا گازهایی که دراعماق زیاد درماگما حل شده اند به طور ناگهانی ازآن آزاد گردد. در دمای 1000 درجه ی سانتیگراد و فشار نزدیک سطح زمین،‌گازها منبسط شده و به صدها برابر حجم اولیه ی خود می رسند. در ماگمای بسیار سیال بازالتی گازها به آرامی منبسط شده و به سمت بالا مهاجرت می کنند و به آسانی از دهانه ی آتشفشان خارج می شوند. هنگام فرار گازها،‌گدازه ها غالبا صدها متر به هوا پرتاب شده و فورانهایی از گدازه ها ایجاد میشوند. این فورانها بسیارجالبند و با حوادث انفجاری بزرگ که باعث از بین رفتن موجودات می شوند همراه نیستند فورانهای گدازه های بازالتی نظیر گدازه های هاوایی نسبتا آرامند.

در مقابل، ماگماهایی که گرانروی زیاد دارند،‌مانع مهاجرت گازها به بالا می شوند. در نتیجه ، گازها به صورت حبابهایی جمع شده و پس از تراکم زیاد ،‌سرانجام با انفجار و همراه باسنگهای نیمه مذاب از دهانه ی آتشفشان خارج می شوند.

آتشفشانهای حاشیه ی اقیانوس آرام به علت آنکه ماگماهای آنها حاوی مقدار گاز زیاد است از نوع انفجاری هستند و مردم را تهدید می کنند.

دانلود فایل >>>

سایر محصولات :
دانلود درس پژوهی درس 13 تاریخ هشتم

دانلود درس پژوهی درس...

پاورپوینت شمع کوبی چیست و چگونه انجام می گیرد 120 اسلاید pptx

پاورپوینت شمع کوبی چیست و چگونه...

سنگهای آذرین 20 صفحه

سنگهای آذرین ...

سنگهای آذرین _20 صفحه

سنگهای آذرین _20 صفحه...

سنگهای آذرین _20 صفحه

سنگهای آذرین _20 صفحه...